SOWA OPAC : Miejska i Gminna Biblioteka Publiczna w Kluczborku

33 wyniki

Książka

W koszyku

oceń

Wyspa trzech ojczyzn : reportaż z podzielonego Cypru / Thomas Orchowski ; [fotografie Thomas Orchowski]. - Wydanie I. - Wołowiec : Czarne, 2021. - 304, [7] strony : fotografie, portrety, mapa ; 23 cm.

(Reportaż)

Autor

Orchowski Thomas (1992- )

Forma i typ

Książki Literatura faktu, eseje, publicystyka

Przynależność kulturowa

Literatura polska

Temat

Cypryjczycy Nacjonalizm Ruchy niepodległościowe Stosunki etniczne Fanatyzm Cypr Grecja Turcja

Gatunek

Reportaż

Dziedzina i ujęcie

Historia Polityka, politologia, administracja publiczna Socjologia i społeczeństwo Religia i duchowość

Kawa na Cyprze ma fundamentalne znaczenie, ale jeszcze ważniejsze jest to, jak się ją określa. "Cypryjską" pije zwolennik jedności Cypru, "grecką" zwolennik enosis, "turecką" zaś zamówi rzecznik zbliżenia z Ankarą. I tak jak rodzaje kawy, tak ojczyzny na Cyprze są trzy. Thomas Orchowski opowiada o tej małej wyspie we wschodniej części Morza Śródziemnego z perspektywy, o której turyści zachwycający się lazurem wody nie mają zwykle pojęcia. To Cypr od wieków walczący z kolejnymi okupantami, naznaczony traumą konfliktów wewnętrznych i ścierających się nacjonalizmów. Cypr, z którego nie wyjeżdża się z urzekającymi fotografiami wybrzeża, ale z pamięcią o zbrodniach z Asii, Tochni, Alody, Maraty i Sandalaris, za które nikogo nie ukarano. "Wyspa trzech ojczyzn" to reporterska relacja z podzielonego Cypru. Thomas Orchowski wyjaśnia nam jego skomplikowaną historię, podążając śladem osobistych historii mieszkańców - od roku 1955 aż po czasy współczesne, które wciąż nie przynoszą rozwiązania i szans na zakończenie konfliktu.

dostępna do wypożyczenia

1 placówka posiada w zbiorach tę pozycję. Rozwiń informację, by zobaczyć szczegóły.

Wypożyczalnia dla Dorosłych

Są egzemplarze dostępne do wypożyczenia: sygn. 314.117(564.3) (1 egz.)

Książka

W koszyku

oceń

Cygan to Cygan / Lidia Ostałowska. - Wydanie III. - Wołowiec : Czarne, 2021. - 170, [6] stron ; 22 cm.

(Reportaż)

Autor

Ostałowska Lidia (1954-2018)

Forma i typ

Książki Literatura faktu, eseje, publicystyka

Przynależność kulturowa

Literatura polska

Temat

Cyganie Stosunki etniczne Europa Środkowo-Wschodnia

Gatunek

Reportaż

Dziedzina i ujęcie

Socjologia i społeczeństwo

Cygan to Cygan pokazuje złożoność środowiska romskiego, na którą nakładają się mentalność gadziów i tożsamość narodowa państw, w których żyją Limalo, Marika, Ziutek, Badzio, Romek i wielu innych, z paszportem polskim, bułgarskim, serbskim, węgierskim... [wydawca]

dostępna do wypożyczenia

1 placówka posiada w zbiorach tę pozycję. Rozwiń informację, by zobaczyć szczegóły.

Wypożyczalnia dla Dorosłych

Są egzemplarze dostępne do wypożyczenia: sygn. 323.15(=214.58) (1 egz.)

Książka

W koszyku

oceń

Zostały tylko kamienie : akcja "Wisła": wygnanie i powroty / Krzysztof Potaczała. - Warszawa : Prószyński Media, 2019. - 334, [2] strony, [8] stron tablic : fotografie, mapa ; 21 cm.

(Reportaż)

Autor

Potaczała Krzysztof (1965- ).

Forma i typ

Książki Literatura faktu, eseje, publicystyka

Temat

Akcja "Wisła" (1947-1950) Bojkowie Łemkowie Pamięć zbiorowa Stosunki etniczne Wysiedlanie Polska

Gatunek

Reportaż

Dziedzina i ujęcie

Historia

Akcja "Wisła" to wciąż niezamknięty rozdział polskiej historii. Bolesny, drażliwy, niewygodny. Kwestią przymusowych wysiedleń Ukraińców z południowo-wschodniej Polski zajmowali się i wciąż zajmują uczeni, publicyści i politycy. Dlaczego zastosowano zbiorową odpowiedzialność wobec blisko stu pięćdziesięciu tysięcy obywateli polskich narodowości ukraińskiej? Nazwano ich bandytami, wrogami Polski Ludowej. Nawet tych, którzy mieli zaledwie kilka lat lub byli stojącymi nad grobem starcami.

dostępna do wypożyczenia

1 placówka posiada w zbiorach tę pozycję. Rozwiń informację, by zobaczyć szczegóły.

Wypożyczalnia dla Dorosłych

Są egzemplarze dostępne do wypożyczenia: sygn. 94(438).083.3 (1 egz.)

Książka

W koszyku

oceń

Kamienie musiały polecieć : wymazywana przeszłość Podlasia / Aneta Prymaka-Oniszk. - Wydanie I. - Wołowiec : Wydawnictwo Czarne, 2024. - 434, [5] strony : faksymile, fotografie, portrety ; 20 cm.

(Sulina)

Autor

Prymaka-Oniszk Aneta (1975- )

Forma i typ

Książki Literatura faktu, eseje, publicystyka

Przynależność kulturowa

Literatura polska

Temat

Białorusini Grupy etniczne Polacy Społeczności lokalne Stosunki etniczne Podlasie

Gatunek

Reportaż

Dziedzina i ujęcie

Historia Socjologia i społeczeństwo

Doświadczenia mniejszości białorusko-prawosławnej rzadko mieszczą się w oficjalnej historii Polski. Panowała niepisana zasada, by nie rozmawiać o doznawanych krzywdach, bieżeństwie, przesiedleniach, powojennych mordach. Aneta Prymaka-Oniszk przełamuje to milczenie. Jeździ po wsiach, rozmawia z mieszkańcami i historykami, czyta dokumenty archiwalne i zdobytą wiedzę konfrontuje z mitami o stosunkach polsko-białoruskich. Pokazuje, co uformowało prawosławną mniejszość w okolicach Białegostoku, Bielska Podlaskiego, Hajnówki, Siemiatycz, Sokółki. Robi to, by zrozumieć historię swojego dziadka i to kim byli, kim są – i kim mogą być – mieszkańcy Polski, którzy aby dostąpić awansu społecznego, wszystko, co białoruskie, musieli wyprzeć.

dostępna do wypożyczenia

1 placówka posiada w zbiorach tę pozycję. Rozwiń informację, by zobaczyć szczegóły.

Wypożyczalnia dla Dorosłych

Są egzemplarze dostępne do wypożyczenia: sygn. 94(438).08 (1 egz.)

Książka

W koszyku

oceń

Polanim : z Polski do Izraela / Karolina Przewrocka-Aderet. - Wołowiec : Czarne, 2019 - 253, [2] strony ; 22 cm.

(Reportaż)

Autor

Przewrocka Karolina (1987- ).

Forma i typ

Książki Literatura faktu, eseje, publicystyka

Przynależność kulturowa

Literatura polska

Temat

Polacy Żydzi Stosunki etniczne Polska Izrael

Gatunek

Reportaż

Dziedzina i ujęcie

Historia Socjologia i społeczeństwo

W Izraelu mówią o sobie Polanim, Polacy. Choć od lat mieszkają we własnym, żydowskim kraju, podskórnie wciąż są związani z miejscem pochodzenia. Dzieli ich stosunek do Polski, uzależniony od roku i okoliczności wyjazdu, łączy sentyment do kultury i języka. I tęsknota za tym, co najlepiej im znane: zapachami, smakami, pejzażem, sposobem myślenia czy zachowania nieprzystającym do bliskowschodniej rzeczywistości. Na ślady tej tęsknoty, zwożonej do Izraela przez dekady, można trafić na każdym kroku. Karolina Przewrocka-Aderet wiedziona reporterską intuicją odnajduje niezwykłych Polanim i opowiada ich historie. Są tragiczne, sentymentalne, nieraz zabawne: czytamy o grupie Żydów, którzy w 1934 roku wyruszyli z Warszawy do Palestyny na rowerach, o włocławiance, która wiosną 1948 roku przygotowała ceremonię ogłoszenia niepodległości kraju, o telawiwskim Gomułkowie, zamieszkiwanym przez emigrantów z lat 50., o polskich architektach uczestniczących w budowie Tel Awiwu. O tych, którzy do Polski wrócili, i o tych, którzy stworzyli sobie namiastkę Polski w Izraelu. W kraju tak odległym, a jednak bliskim, bo budowanym od podstaw przez ludzi ukształtowanych przez polską kulturę. [nota wydawcy]

dostępna do wypożyczenia

1 placówka posiada w zbiorach tę pozycję. Rozwiń informację, by zobaczyć szczegóły.

Wypożyczalnia dla Dorosłych

Są egzemplarze dostępne do wypożyczenia: sygn. 308(569.4) (1 egz.)

Książka

W koszyku

oceń

Autor

Pytlakowski Piotr (1951- ).

Forma i typ

Książki Literatura faktu, eseje, publicystyka

Przynależność kulturowa

Literatura polska

Temat

Antysemityzm Dyskryminacja etniczna Holokaust Kryzys migracyjny na granicy Białorusi z Unią Europejską (2021- ) Pogrom 1941 r. w Jedwabnem Pogromy Żydów Prześladowanie Stosunki etniczne Żydzi Augustów (woj. podlaskie) Jedwabne (woj. podlaskie, pow. łomżyński, gm. Jedwabne) Mazowsze Podlasie

Gatunek

Reportaż

Dziedzina i ujęcie

Historia

W lutym 2021 roku jeden z najwybitniejszych polskich reporterów, Piotr Pytlakowski wyrusza na wyprawę po wschodnim Mazowszu i Podlasiu, miastach i miasteczkach „szkalu śmierci”, gdzie w 1941 roku doszło do rzezi mieszkańców, tych żydowskich przez tych polskich. Gnali swoich sąsiadów uliczkami, gwałcili kobiety, zdzierali suknie, swetry i buty, aby nic się nie zmarnowało. Bo zbrodni towarzyszył rabunek. Sprawcy wyrywali sobie z rąk co cenniejsze dobra. Przykrywali się pierzynami jeszcze ciepłymi po poprzednich właścicielach, wzuwali zdobyczne obuwie, stroili się w futra. Żydowskie połowy miasteczek, place, domy, sklepy i warsztaty nagle straciły właścicieli. Opuszczone posesje, przeważnie w centrach, przy głównych rynkach, atrakcyjnie zlokalizowane, szybko przejęli Polacy. Jak dzisiaj wygląda życie w miejscach mordu i grabieży. Jak cudze stało się nasze? Jak działają mechanizmy pamięci, które pozwoliły wyprzeć w niepamięć żydowską przeszłość? Piotr Pytlakowski w swojej reporterskiej podróży nie szuka i nie udziela łatwych ani pocieszających odpowiedzi. Za to przywraca zbiorowej pamięci historie, które nigdy nie powinny zostać zapomniane.

dostępna do wypożyczenia

1 placówka posiada w zbiorach tę pozycję. Rozwiń informację, by zobaczyć szczegóły.

Wypożyczalnia dla Dorosłych

Są egzemplarze dostępne do wypożyczenia: sygn. 94(100)"1939/1945":341.322.5 (1 egz.)

Książka

W koszyku

oceń

Kajś : gyszichta ô Gōrnym Ślōnsku : edycyjŏ ślōnskŏ / Zbigniew Rokita ; przełożōł Grzegorz Kulik. - Wydanie I. - Wołowiec : Wydawnictwo Czarne, 2022. - 317, [2] stron : fotografie, mapy ; 20 cm.

(Sulina)

Autor

Rokita Zbigniew (1989- ) Kulik Grzegorz (1983- )

Forma i typ

Książki Literatura faktu, eseje, publicystyka

Przynależność kulturowa

Literatura śląska

Temat

Stosunki etniczne Ślązacy Tożsamość społeczna Górny Śląsk

Gatunek

Reportaż

Dziedzina i ujęcie

Historia Socjologia i społeczeństwo

Bez wiynkszość życió widzioł żech Ślónzóków za jaskiniowców ze kilofym i roladóm. Swoja ślónskość żech wypiyroł. We podstawówce pani Chmiel grała nom na cyji Rota, a jó niy mioł pojyńció, iże tyn Niymiec ze pieśni, co pluje we twórz, ón bół mój praojciec. Ó swojich korzyniach żech wiedzioł mało. Niy wierzół żech, iże na Ślónsku przed wojnom sie odbyła jako historyjó. Moji antynació byli choby z inkszyj planety, nosiyli jakeś niymożebne miana: Urban, Reinhold, Lieselotte. Niyskorzij była ta nazistowsko pufmuter, major z Kaukazu, pra- starzik na „delegacyjach" w Polsce we wrześniu 1939, nagrobek ze zeszkrobanym mianym przi kompoście. Coś pynkało. Spokopiół żech, iże za ógrodzyniym trefiyła sie alternatywno historyjó, dzieje odwrócone na rymby. Postanowiółch sie posmykać po okolicy, spróbować słożyć to w cołkość. I czegoch tam niy znód: hned milijón ludzi, co deklarujóm nórodowość, co „niy istniyje", katastrofa ekologiczno niyznómych miór, gyszichty ó polskij kolóniji, ó separatyzmach i ludzi, co idom niy za tym manszaftym, co trza. Oto naszó silezjogónijó. Zbigniew Rokita

dostępna do wypożyczenia

1 placówka posiada w zbiorach tę pozycję. Rozwiń informację, by zobaczyć szczegóły.

Wypożyczalnia dla Dorosłych

Są egzemplarze dostępne do wypożyczenia: sygn. 94(438) (1 egz.)

Książka

W koszyku

oceń

Odrzania : podróż po ziemiach odzyskanych / Zbigniew Rokita. - Wydanie I. - Kraków : Znak Litera Nova, 2023. - 311, [8] stron : fotografie, ilustracje, mapy ; 22 cm.

Autor

Rokita Zbigniew (1989- )

Forma i typ

Książki Proza Literatura faktu, eseje, publicystyka

Przynależność kulturowa

Literatura polska

Temat

Stosunki etniczne Podróże Społeczności lokalne Świadomość regionalna Ziemie Odzyskane

Gatunek

Reportaż

Dziedzina i ujęcie

Historia

"To tu, na „Ziemiach Odzyskanych”, miało po wojnie miejsce jedno z najbardziej spektakularnych wydarzeń w dwudziestowiecznej historii Europy. To tu, w tych wszystkich Wrocławiach i Szczecinach, Polska stanęła przed jednym z największych cywilizacyjnych wyzwań – przemienieniem Niemiec w Polskę. Ale wciąż widać szwy, którymi pozszywali Polski przedwojenną i powojenną. Wyłażą france. Bo tu, na „Odzyskanych”, jest jakoś inaczej. Uliczne tabliczki przypominają piastowskie drzewka genealogiczne, zewsząd wyzierają cegły o barwie wściekłej krwi, blokowiska lokowane na prawie niemieckim, wilhelmińskie gmachy otoczone przez parkingi niestrzeżone, a jednak płatne. Tutejsi Polacy często wciąż wahają się, czy już są stąd, czy jeszcze znikąd – a niektórzy dalej snują opowieść, którą ktoś ileś tam lat temu przerwał martwym już mieszkańcom ich kamienic. I dlatego ja, kundel „Ziem Odzyskanych”, zlepiony z tutejszych i przyjezdnych, ruszyłem w tę dziwną podróż po „Odzyskanych”, po Poniemiecczyźnie, żeby to wszystko ujrzeć na własne oczy."

aktualnie wypożyczona

1 placówka posiada w zbiorach tę pozycję. Rozwiń informację, by zobaczyć szczegóły.

Wypożyczalnia dla Dorosłych

Wszystkie egzemplarze są obecnie wypożyczone: sygn. 94(438).08 (1 egz.)

Długość kolejki oczekujących: 2.

Książka

W koszyku

oceń

Mniejszość niemiecka w faktach i liczbach / Sebastian Rosenbaum, Grzegorz Janusz, Zuzanna Donath-Kasiura, Joanna Hassa, Tomasz Cuber ; redakcja Rafał Bartek ; tłumaczenie z języka polskiego Tomasz Cuber. - Opole : Towarzystwo Społeczno-Kulturalne Niemców na Śląsku Opolskim, 2018. - 99, 153 strony : fotografie ; 19 cm.

Autor

Rosenbaum Sebastian (1974- ). Janusz Grzegorz (1970- ). Donath-Kasiura Zuzanna. Hassa Joanna. Cuber Tomasz. Bartek Rafał.

Forma i typ

Książki Publikacje popularnonaukowe

Temat

Mniejszości narodowe Niemcy (naród) Stosunki etniczne Polska

Gatunek

Opracowanie

Dziedzina i ujęcie

Polityka, politologia, administracja publiczna

Publikacja ma charakter kompendium wiedzy o mniejszości niemieckiej. Ukazuje w atrakcyjnej formie najważniejsze fakty i liczby, zarówno historię powstania, działalność kulturalno-oświatową, społeczno-polityczną jak i wpływ TSKN-u na rozwój regionu. W książce znajdą Państwo fakty historyczne: zmiana granic w następstwie II wojny światowej; okres 1945-1989; organizowanie się struktur mniejszości niemieckie na początku lat 90 oraz aktywność organizacji na przestrzeni minionych 27 lat, w tym najważniejsze inicjatywy, postacie i ważne wydarzenia do dnia dzisiejszego. Kieszonkowy format książki pozwala na zabranie jej ze sobą w podróż, do szkoły czy do pracy.

dostępna do wypożyczenia

1 placówka posiada w zbiorach tę pozycję. Rozwiń informację, by zobaczyć szczegóły.

Wypożyczalnia dla Dorosłych

Są egzemplarze dostępne do wypożyczenia: sygn. 94(438) (1 egz.)

Książka

W koszyku

oceń

Balagan : alfabet izraelski / Paweł Smoleński ; ze zdjęciami Pawła Figurskiego. - Wydanie II zmienione. - Wołowiec : Czarne, 2021. - 283, [4] strony : fotografie ; 23 cm.

(Reportaż)

Autor

Smoleński Paweł (1959-2023) Figurski Paweł (1964- )

Forma i typ

Książki Literatura faktu, eseje, publicystyka

Temat

Konflikt palestyńsko-izraelski Kultura Polityka Społeczeństwo Stosunki etniczne Żydzi Izrael

Gatunek

Reportaż

Dziedzina i ujęcie

Historia Socjologia i społeczeństwo

Ten alfabet winien zaczynać się od I. Bo I dotyczy jednego z najgorętszych I, jakie kiedykolwiek pojawiły się w geografii, polityce, kulturze – Izraela. I jak Izrael, kraj na Bliskim Wschodzie, z historią – zależy, jak kto liczy – trwającą lat siedemdziesiąt z haczykiem lub pięć tysięcy z hakiem. Dotyka Morza Śródziemnego i Czerwonego. Powierzchnia – dwadzieścia dwa tysiące kilometrów kwadratowych. Około dziewięciu milionów mieszkańców w 2020 roku. Izrael ma co najmniej jedną rzekę znaną na całym świecie (Jordan), jedno jezioro (Galilejskie), pustyń dość, za to miejsc świętych więcej niż gdziekolwiek indziej. Po ziemi Izraela chadzali prorocy: Abraham, Jakub i Dawid. Mieszkał tu Jezus, a Mahomet właśnie z Izraela odbył swoją podróż do nieba. Władali tą ziemią Żydzi, Egipcjanie i Babilończycy. Helleni, Rzymianie, Bizantyjczycy, rycerze krzyżowcy i Arabowie. Wtrącały się tu Turcja i Wielka Brytania. I znów Żydzi, którzy zmienili się w Izraelczyków, ale od jakiegoś czasu stają się bardziej żydowscy. Tak samo jak Arabowie mieszkający w Izraelu i na Zachodnim Brzegu stają się tam coraz bardziej arabscy. I (jak Izrael) mieści tyle, ile chyba żadna inna litera alfabetu. O tym I jest ta książka. Paweł Smoleński

dostępna do wypożyczenia

1 placówka posiada w zbiorach tę pozycję. Rozwiń informację, by zobaczyć szczegóły.

Wypożyczalnia dla Dorosłych

Są egzemplarze dostępne do wypożyczenia: sygn. 308(569.4) (1 egz.)

Książka

W koszyku

oceń

Pochówek dla rezuna / Paweł Smoleński ; wstęp Ryszard Kapuścińki. - Wydanie IV. - Wołowiec : Wydawnictwo Czarne, 2023. - 173, [3] strony ; 23 cm.

(Reportaż)

Autor

Smoleński Paweł (1959-2023) Kapuściński Ryszard (1932-2007)

Forma i typ

Książki Literatura faktu, eseje, publicystyka

Przynależność kulturowa

Literatura polska

Temat

Ukraińcy Wysiedlanie Stosunki etniczne Opinia publiczna Polska Ukraina

Gatunek

Reportaż

Dziedzina i ujęcie

Historia Socjologia i społeczeństwo

Stosunki polsko-ukraińskie nigdy nie były łatwe. Lata konfliktów, dziejowych niesprawiedliwości i wzajemnych oskarżeń odcisnęły się na relacjach między sąsiadami. W najtrudniejszym okresie lat czterdziestych XX wieku beskidzkie i bieszczadzkie wsie znikały jedna za drugą, zarówno wskutek wysiedleń, jak i brutalnych mordów dokonywanych przez obie strony konfliktu. Zostały opuszczone domy, pogorzeliska i masowe groby. Wołyń, Zawadka Morochowska, Bandera, AK, OUN, UPA, „Wołyniak”, Łemkowie, Polacy, Ukraińcy, grekokatolicy, rzymscy katolicy, prawosławni – w kotle wzajemnych krzywd trudno było o zapomnienie. Mieszkający na tych ziemiach wiedzą, że „nie uciekną od przeszłości, bo jakoś czują, że to ucieczka donikąd”. Nowe pokolenia, pozbawione traum i uprzedzeń, wyciągają ręce na zgodę i chcą budować wzajemne relacje na wspólnej pamięci i przebaczeniu. Paweł Smoleński nie osądza, lecz stawia pytania, czy ta głęboka rana ma szansę w końcu się zabliźnić.

dostępna do wypożyczenia

1 placówka posiada w zbiorach tę pozycję. Rozwiń informację, by zobaczyć szczegóły.

Wypożyczalnia dla Dorosłych

Są egzemplarze dostępne do wypożyczenia: sygn. 94(438).083 (1 egz.)

Książka

W koszyku

oceń

Autor

Tryczyk Mirosław (1977- )

Forma i typ

Książki Publikacje naukowe

Przynależność kulturowa

Literatura polska

Temat

Stosunki etniczne II wojna światowa (1939-1945) Pogromy Żydów Podlasie Polska

Gatunek

Antologia Pamiętniki i wspomnienia

Dziedzina i ujęcie

Socjologia i społeczeństwo Polityka, politologia, administracja publiczna

Książka Mirosława Tryczyka wprowadza zupełnie nowe informacje na temat zbrodni dokonanych na obywatelach polskich pochodzenia żydowskiego w latach 1941-1942. Historyczne znaczenie opisywanych wydarzeń i analizowanej ideologii jest dla autora punktem wyjścia do pogłębionych rozważań nad źródłami oraz przejawami postaw antysemickich w Polsce z okresu drugiej wojny światowej, oraz szerzej – nad kondycją ludzką. Wydarzenia opisane w książce to przerażający przykład tego, do czego zdolni są zwykli ludzie, jeśli uzbroi się ich w odpowiednią ideologię i da – choćby milczące – przyzwolenie na zbrodnię.

aktualnie wypożyczona

1 placówka posiada w zbiorach tę pozycję. Rozwiń informację, by zobaczyć szczegóły.

Wypożyczalnia dla Dorosłych

Wszystkie egzemplarze są obecnie wypożyczone: sygn. 94(=411.16) (1 egz.)

Książka

W koszyku

oceń

(Okruchy z Historii Żydów na Śląsku ; 2)

Autor

Włodarczyk Tamara.

Forma i typ

Książki Publikacje naukowe

Przynależność kulturowa

Literatura polska

Temat

Żydzi Stosunki etniczne Legnica (woj. dolnośląskie ; okolice)

dostępna do wypożyczenia

1 placówka posiada w zbiorach tę pozycję. Rozwiń informację, by zobaczyć szczegóły.

Wypożyczalnia dla Dorosłych

Są egzemplarze dostępne do wypożyczenia: sygn. 94(=411.16) (1 egz.)